آکواپراسا؛ سازه‌ای شناور برای آینده‌ای همساز با اقلیم

جولای 3, 2025

دو دفتر معماری کارلو راتی (Carlo Ratti Associati) و هاولر + یون (Höweler + Yoon) از پروژه‌ای نوآورانه به‌نام آکواپراسا (AquaPraça) رونمایی کرده‌اند؛ سکویی فرهنگی و عمومی که بر سطح آب شناور است و برای نشست جهانی COP30 در شهر بلم برزیل طراحی شده. این سازه‌ی شناور که بیش از ۴۰۰ متر مربع وسعت دارد، با تکیه بر فناوری‌های پاسخ‌گو و سازگار با محیط، به‌گونه‌ای طراحی شده که بتواند خود را با نوسان‌های سطح آب هماهنگ کند.

آکواپراسا بر پایه‌ی مفهوم «واکنش به آب» (hydro-reactivity) ساخته شده است؛ مفهومی که در آن سامانه‌های هوشمند با کمک حسگرهای محیطی، جریان آب و شرایط جوی را دریافت کرده و به صورت خودکار حجم داخلی سازه را تغییر می‌دهند تا سکوی اصلی همیشه هم‌تراز با سطح دریا باقی بماند. این سازوکار باعث می‌شود بازدیدکنندگان تجربه‌ای نزدیک و ملموس از تماس با طبیعت و تأثیرات واقعی تغییرات اقلیمی داشته باشند.

نمونه‌ی مفهومی این میدان شناور نخست در نمایشگاه اصلی بینال معماری ونیز ۲۰۲۵ به نمایش گذاشته می‌شود. نسخه‌ی اجرایی آن نیز در آبان‌ماه همان سال در بندر بلم، در قالب غرفه ایتالیا در نشست COP30 نصب خواهد شد. پس از پایان این نشست، آکواپراسا به‌عنوان یک فضای عمومی و فرهنگی دائمی در منطقه‌ی آمازون باقی خواهد ماند.

این پروژه که الهام‌گرفته از «تئاتر شناور» آلدو روسی در بینال سال ۱۹۷۹ است، بازخوانی‌ای امروزی از معماری واکنشی در بستر اقلیم گرم و مرطوب است. آکواپراسا نه‌تنها پاسخی هوشمندانه به بحران تغییرات اقلیمی‌ست، بلکه نمونه‌ای امیدبخش از آینده‌ی معماری همساز با محیط زیست به‌شمار می رود.