استراتژی طراحی پایدار با استفاده از ترازو: ادغام سنت، بازیافت و نوآوری

آوریل 27, 2025

در حالی که پایداری و هویت مواد به اولویت‌های معماری تبدیل شده‌اند، برخی از مواد سنتی دوباره احیا شده‌اند. ترازو -که ریشه اش به قرن 15 میلادی برمی‌گردد،- به عنوان نمونه‌ای از تحریک سنت و به وجود آوردن نوآوری، شناخته می شود. شکل مدرن آن، همانطور که امروزه می‌شناسیم، در ونیز ایتالیا در قرن 15 میلادی پدید آمد، زمانی که کارگران موزاییک ونیزی، به دنبال استفاده از ضایعات سنگ مرمر، شروع به ادغام این قطعات نامنظم در ملات کردند تا سطوح بادوام و جذاب بصری برای ایوان‌ها و تراس‌های اطراف خانه‌های خود ایجاد کنند.

این رویکرد نه تنها ضایعات مواد خام را به حداقل رساند، بلکه به توسعه تکنیک‌های جدید برای طراحی در سطوح (نماها) منجر شد، که از ساییدن دستی سنگ با استفاده از سنگ ساب سنگین با دسته بلند معروف به”گالرا” به وجود آمد.

در طول تاریخ، ترازو نشان داده است که تطبیق‌پذیری شگفت‌انگیزی دارد و از متریالی قدیمی برای کف‌سازی به ماده‌ای مدرن تبدیل شده است که به دلیل پایداری، دوام و پتانسیل طراحی بی‌پایان معروف شده است. این ماده به دلیل چندین عامل کلیدی به عنوان یک ماده پایدار شناخته می‌شود: علاوه بر استفاده عمومی از ضایعات مواد، بسیاری از فرمول‌های این ماده شامل دانه‌های بازیافتی از منابع کمیاب مانند شیشه خرد شده، سنگ‌ها و زباله‌های صنعتی هستند که تقاضا برای مواد خام جدید را کاهش می‌دهند. ترکیب این مواد به کفسازی های ترازو این امکان را می‌دهد که برای دهه‌ها – و گاهی حتی قرن‌ها –  دوام بیاورند، و نیاز به تعویض و کاهش ضایعات و تعمیرات را به حداقل می‌رساند. این به دلیل سطح غیر متخلخل آن است که در برابر لکه‌ها و رشد میکروبی مقاوم است، به حداقل استفاده از مواد پاک‌کننده شیمیایی نیاز دارد و به بهبود کیفیت هوای داخلی کمک می‌کند.

سطح صیقلی و یکنواخت ترازو، همراه با ظاهر قابل سفارشی‌سازی آن، این ماده را به گزینه‌ای محبوب برای انواع کاربردهای معماری تبدیل کرده است. ترازو معمولاً برای کف‌پوش در فضاهای پرتردد مانند لابی‌ها، مراکز خرید و مدارس استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از ترازو برای دیوارپوشی، کانترها، روشویی‌ها و حتی در ساخت مبلمان و دکوراسیون منزل بهره برد. فرآیند تولید ترازو شامل ترکیب سنگ‌دانه‌ها با یک ماده‌ی چسباننده است تا سطحی سخت و بادوام ایجاد شود؛ این چسباننده می‌تواند پایه سیمانی یا پایه اپوکسی داشته باشد. مراحل اصلی نصب شامل آماده‌سازی زیرسازی، مخلوط کردن سنگ‌دانه‌ها با چسباننده، اعمال مخلوط روی سطح، ساب زدن برای نمایان کردن سنگ‌دانه‌ها و صیقل دادن سطح است، که در نهایت با اعمال یک پوشش محافظ تکمیل می شود.

یک نمونه‌ی جالب از بازآفرینی ترازو در برزیل و از طریق کارهای استودیوی Talpa Design واقع در سائو پائولو ارائه شده است. به گفته‌ی بنیان‌گذار آن، راکل فینوتی، علاقه‌ی او به بتن در جریان ساخت خانه‌ی خودش شکل گرفت. پس از اتمام دوره‌ی طراحی مبلمان در مؤسسه‌ی IED و گذراندن کلاس‌هایی در زمینه‌ی نجاری و فلزکاری، او کارگاهی در زیرزمین خانه‌اش راه‌اندازی کرد تا ماشین‌آلات، ابزارها و مواد باقیمانده برای آزمایش ترکیبات بدون استفاده از آهن آلات را در آن جای دهد. برند TALPA در همین بستر شکل گرفت، که الهام گرفته از واژه‌ی ایتالیایی “Talpa” به معنای “موش کور” است – حیوانی که نماد خلق بی‌صدا، زیرزمینی و مداوم است.-

این استودیو رویکردی متفاوت از بازیافت خلاقانه ارائه می‌دهد که با استفاده از مواد زائد، مستقیماً از مراکز بازیافت آغاز می‌شود. آنچه کارهای آن‌ها را متمایز می‌کند، سفارشی‌سازی نتیجه‌ی نهایی از همان مرحله‌ی اولیه‌ی تأمین مواد خام است. – هر قطعه بر اساس نوع ضایعات پیدا شده طراحی می‌شود و به این ترتیب، هویت بصری منحصربه‌فرد و تعهدی قوی به بازیافت مواد شکل می‌گیرد.- فینوتی توضیح می‌دهد: «فرآیند با جستجوی سنگ‌دانه‌ها در سطل‌های زباله، پسماندها، مخازن دورریختنی یا، بسته به نوع ماده، از طریق تأمین‌کنندگان مواد دیگر آغاز می شود.» پس از جمع‌آوری، مواد بر اساس نوع، اندازه و طیف رنگی دسته‌بندی می‌شوند و سپس مراحل تمیزکاری، ضدعفونی، خشک‌کردن، خردکردن و ذخیره‌سازی انجام می‌شود. او اضافه می‌کند: «هر سنگ‌دانه ترکیب خاص و منحصر به فرد خود را دارد.»

در این مرحله، ترازو فراتر از یک محصول زیبایی‌شناسانه ظاهر می‌شود. – چرا که از مکان و بستر شهری ریشه گرفته و برای چرخه ی کامل حیات مواد و خلق قطعاتی که روایت مخصوص به خود را دارند احترام زیادی قائل است.- به گفته‌ی فینوتی: «کار با ترازو نیاز به لطافت و در عین حال نیروی خالص دارد. استفاده از این متریال، نوعی تلاش برای ایجاد زیبایی با استفاده از مواد دور ریز و ضایعات است.»

استودیوی Talpa هر ترکیب را با آزمایش‌های مقاومتی در بازه‌های زمانی ۷، ۱۵ و ۲۸ روزه مورد ارزیابی قرار می‌دهد. علاوه بر ضایعات رایج ساختمانی و تخریب شده، این استودیو مواد نامتعارفی مانند شیشه، پیچ، آجر و اخیراً صدف‌های خوراکی را نیز مورد بررسی قرار داده است. فینوتی توضیح می‌دهد: «بر خلاف سایر انواع ضایعات، صدف‌های خوراکی نیاز به فرآیند دقیق پاکسازی و ضدعفونی دارند، چرا که بوی شدیدی دارند و در صورت عدم پردازش مناسب، می‌توانند کیفیت ماده‌ی نهایی را تحت تأثیر قرار دهند.»

او اضافه می‌کند: «به همین دلیل، هر ترکیب معمولی برای این نوع سنگ‌دانه‌ها مناسب نیست. بدون آماده‌سازی درست، خطر افت مقاومت و یا افت دوام ساختار وجود دارد.»

رویکرد نوآورانه‌ی دیگری کار شرکت Foresso است، شرکتی مستقر در لندن که ترازو را با به‌کارگیری ضایعات چوب بازآفرینی کرده است. مدیر این شرکت، کانر تیلور، توضیح می‌دهد: «ایده‌ی Foresso از دل آزمایشگری به وجود آمد. من در یک کارگاه کوچک نجاری کار می‌کردم و متوجه شدم این فرآیند چقدر می‌تواند باعث اتلاف مواد و ارزش های دیگر زیست محیطی باشد.» او اضافه می‌کند که هدف این بود «زیبایی و ویژگی‌های بصری چوب را با خلق ترازویی چوبی که جذابیت بصری قوی و اثرات زیست‌محیطی کمتری داشته باشد، به نمایش بگذاریم.»

به گفته‌ی کانر، این ماده به صورت دستی ساخته می‌شود و شامل «تراشه‌های چوبی به دست آمده از کسب‌وکارهای محلی کوچک است که با پودرهای معدنی، رنگدانه‌ها، رزین و گرد و غبار چوب ترکیب شده، روی یک تخته ‌چوبی پخش می‌شود و یک شب برای عمل‌آوری باقی می‌ماند.» سپس سطح کار – با توجه ویژه به نرمی و زیبایی ظاهری محصول- به صورت دستی سنباده‌زنی و پرداخت می‌شود. نتیجه، محصولی است «که گرما، ظرافت و شخصیتی منحصربه‌فرد را منتقل می‌کند و برای کاربردهای مسکونی و تجاری مناسب است.»

یک اصل کلیدی در خلق Foresso ایده‌ی «صداقت در مواد» است که زیبایی و ویژگی‌های بصری چوب‌هایی که ترازو چوبی خاص ما را می‌سازند، به نمایش می‌گذارد. کانر تیلور توضیح می‌دهد: «این امر برای من تقریباً از پایداری مهم‌تر است، اما این دو همراه یکدیگر هستند به دلیل نحوه‌ای که مواد بازیافتی را تأمین می‌کنیم Foresso اول یک محصول بصری و بعد یک محصول پایدار است.»

برای تیلور، پایداری به طور درونی با هویت ماده ارتباط دارد : « فرآیند ما استفاده از مواد انرژی‌بر مانند سیمان و سنگ را کاهش می‌دهد، گردش مواد را ترویج می‌کند و به منابعی ارزش میدهد که در غیر این صورت دور ریخته می‌شدند.»

بیش از یک ماده، ترازو به یک زبان تبدیل می‌شود. در میان لایه‌های مواد بازیافتی، اشعار بی‌شماری می‌توانند به وجود آیند که به زمان و داستان‌هایی که ضایعات تشکیل دهنده آن به همراه دارند مربوط هستند. چنین ابتکاراتی همچنین نشان می‌دهند که آینده می‌تواند نه از نو، بلکه از آنچه که هم‌اکنون داریم باز اندیشیده و ارزیابی و دوباره ساخته شود.

ترازو به عنوان یک ماده، نه تنها به عنوان یک انتخاب زیبا، بلکه به عنوان یک زبان نوین در معماری شناخته می‌شود که امکان استفاده از مواد بازیافتی را به‌طور خلاقانه معرفی می‌کند. استودیوهایی مانند Talpa Design و Foresso با بهره‌گیری از ضایعات مختلف از جمله شیشه، چوب، صدف‌ها و مواد دیگر، ترازو را به یک فرآیند هنری تبدیل کرده‌اند که نه تنها زیبایی و ظرافت را در خود دارد، بلکه ارزش پایداری نیز دارد و از منابع قدیمی مجددا استفاده می کند. این فرآیندها به تولید محصولاتی می‌انجامند که هم از لحاظ بصری جذاب و هم از نظر محیطی کم‌اثر و پایدار هستند. در نهایت، این ابتکارات نشان می‌دهند که میتوان به آینده ای پایدارتر امیدوار بود.