افتتاح مرکز اسماعیلی هوستون؛ شاهکار جدید فرشید موسوی در آمریکا

نوامبر 11, 2025

نخستین مرکز اسماعیلی در ایالات متحده با طراحی دفتر Farshid Moussavi Architecture در شهر هوستون افتتاح شد. این پروژه که در روز ۶ نوامبر ۲۰۲۵ با حضور شهردار هوستون، جان ویت‌مایر، رسماً گشایش یافت، در زمینی ۱۱ هکتاری در مجاورت پارک Buffalo Bayou واقع شده است. مرکز اسماعیلی هوستون با هدف تقویت گفت‌وگوی بین‌فرهنگی، ترویج همزیستی و ارائه فضایی برای فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی طراحی شده و به مجموعه مراکز جهانی اسماعیلی در لندن، تورنتو، لیسبون، دبی و دوشنبه می‌پیوندد.

فرشید موسوی، معمار ایرانی‌تبار مقیم لندن، در طراحی این مجموعه تلاش کرده است تا زبان معاصر معماری را با مفاهیم عرفانی و هندسه‌ی معماری اسلامی پیوند دهد. ساختمان پنج‌طبقه با زیربنای حدود ۱۵۰ هزار فوت‌مربع، ترکیبی از فضاهای عبادت، مطالعه، گفت‌وگو و فعالیت‌های فرهنگی را در بر می‌گیرد. نور طبیعی، شفافیت و سیالیت فضاها از ویژگی‌های اصلی طراحی هستند. نورگیر مرکزی (oculus) و ایوان شمالی، نور را به‌صورت نرم و کنترل‌شده وارد فضا کرده و حسی از آرامش و تعادل ایجاد می‌کنند.

در نمای بیرونی، از سنگ‌های روشن و صفحات مشبک الهام‌گرفته از الگوهای هندسی اسلامی استفاده شده تا در عین سادگی، حس ریتم و عمق فضایی ایجاد شود. این ترکیب مصالح و جزئیات، هویت فرهنگی بنا را با بیان امروزی بازتفسیر کرده است. طراحی منظر پروژه نیز به‌دست دفتر Nelson Byrd Woltz Landscape Architects انجام شده که در آن مسیرهای پیاده، حوض‌های انعکاسی و باغ‌هایی با پوشش گیاهی بومی تگزاس، پیوندی آرام میان طبیعت و معماری پدید آورده‌اند.

از نظر عملکردی و زیست‌محیطی، مرکز اسماعیلی هوستون مطابق با استانداردهای LEED طراحی شده تا در بلندمدت پایدار و کم‌مصرف باشد. تیمی متشکل از مهندسان، معماران و طراحان منظر از آغاز پروژه همکاری داشته‌اند تا میان ساختار، عملکرد و فرم هماهنگی کامل ایجاد شود. استفاده از فناوری‌های نوین، متریال بادوام و رویکرد سازگار با اقلیم گرم تگزاس، این مرکز را به نمونه‌ای پیشرو در طراحی مذهبی معاصر تبدیل کرده است. مرکز اسماعیلی هوستون نه تنها یک بنای مذهبی، بلکه نمادی از همگرایی فرهنگ، هنر و جامعه به‌شمار می‌آید؛ مکانی برای گفت‌وگو، تفکر و تعامل انسان‌ها در جهانی چندفرهنگی. معماری فرشید موسوی در این پروژه، تلفیقی از ظرافت، معنا و کارکرد است که مرز میان سنت و مدرنیته را در یکی از پویاترین شهرهای آمریکا بازتعریف می‌کند.